บทที่ 1 ชีววิทยา
คือ
การศึกษาเรื่องราวเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิต รากศัพท์ของคำนี้มาจากภาษากรีก คือ ไบออส (bios)
ซึ่งหมายถึงสิ่งมีชีวิต และโลกอส (logos) ที่หมายถึง
ความคิดและเหตุผลการศึกษาเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตสามารถศึกษาได้หลายระดับ ตั้งแต่ระดับใหญ่
เช่น การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างประชากรสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อม
การศึกษาความสัมพันธ์์ระหว่างสิ่งมีชีวิตกลุ่มต่างๆ การศึกษาลักษณะรูปร่าง
การดำรงชีวิตและการจัดจำแนกสิ่งมีชีวิต สำหรับการศึกษาในระดับย่อยลงมา เช่น
การศึกษาองค์ประกอบของสิ่งมีชีวิต ได้แก่ อวัยวะ เนื้อเยื่อ และเซลล์
ในด้านโครงสร้างและหน้าที่การทำงาน
บทที่ 2 เคมีที่เป็นพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต
สิ่งมีชีวิตในโลกมีรูปร่างและโครงสร้างแตกต่างกันมากมาย
เช่น พืช สัตว์ ทำให้เราสามารถแยกสิ่งมีชีวิตเป็นชนิดต่างๆ ได้
แต่ว่าถึงแม้จะแตกต่างกัน
สิ่งมีชีวิตเหล่านั้นก็ล้วนประกอบขึ้นด้วยหน่วยพื้นฐานที่เล็กที่สุดเรียกว่า เซลล์
ภายในเซลล์ทุกชนิดมีโครงสร้าง ที่ประกอบด้วยโมเลกุลของสารเคมีหลายชนิด
โมเลกุลของสารเหล่านี้เกิดจากโครสร้างพื้นฐานที่เล็กที่สุด
คืออะตอมธาตุที่พบมากได้แก่ คาร์บอน ไฮโดรเจน ไนโตรเจน ออกซิเจน
ซึ่งมีการรวมกันเป็นโมเลกุล โมเลกุลบางชนิดมีขนาดใหญ่มาก เช่น โปรตีน ลิพิด
คาร์โบไฮเดรตและกรดนิวคลีอิก เป็นต้น ประกอบกันเป็นโครงสร้างที่ทำหน้าที่ต่างกัน
บทที่3 เซลล์ของสิ่งมีชีวิต
เซลล์ (Cell) หมายถึง
หน่วยพื้นฐานที่เล็กที่สุดของสิ่งมีชีวิต
มีรูปร่างลักษณะและขนาดแตกต่างขึ้นอยู่กับ
ชนิดของสิ่งมีชีวิตและหน้าที่ของเซลล์เหล่านั้น
เซลล์ที่มีขนาดเล็กที่สุด คือ ไมโคพลาสมา (Mycoplasma) หรือ PPLO (Pleuropneumonia - Like
Organism) มีขนาดประมาณ
0.1-0.25 μmเซลล์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุด
คือ เซลล์ไข่นกกระจอกเทศ
เซลล์ของสิ่งมีชีวิต
โดยทั่วไปมีโครงสร้างหลักคล้ายกัน แต่อาจมีลักษณะบางประการต่างกันอย่างเด่นชัด
นักชีววิทยาจึงจำแนกสิ่งมีชีวิตออกเป็น 2 กลุ่ม
ตามลักษณะโครงสร้างเซลล์ คือ
บทที่ 4 ระบบย่อยอาหารของการสลายสารอาหารระดับเซลล์
อาหารที่คนรับประทานมีทั้งข้าว
เนื้อสัตว์ ผัก และผลไม้ ซึ่งประกอบด้วยสารอาหารที่มีโมเลกุลขนาดใหญ่ เซลล์ต่างๆ
ของร่างกายต้องการสารอาหารและพลังงานจากสารอาหารเหล่านี้ไปใช้ในกระบวนการต่างๆ
ของเซลล์เพื่อให้ดำรงชีวิตอยู่ได้ แต่สารอาหารที่จะเข้าสู่เซลล์ได้ต้องมีโมเลกุลขนาดเล็ก
ร่างกายมีกระบวนการอย่างไร จึงจะทำให้โมเลกุลของสารอาหารขนาดใหญ่มีขนาดเล็กลง
และกระบวนการนี้เกิดขึ้นที่ส่วนใดของร่างกาย
เมื่อโมเลกุลของสารอาหารมีขนาดเล็กลงแล้วจะเข้าสู่เซลล์ได้อย่างไร
และสิ่งมีชีวิตอื่นๆ มีกระบวนการเช่นเดียวกันหรือไม่ นักเรียนจะสามารถตอบคำถามเหล่านี้ได้โดยศึกษาในหัวข้อต่อไปนี้
บทที่ 5 การสืบพันธุ์และกาเจริญเติบโตของสัตว์
การสืบพันธุ์ (Reproduction) หมายถึง
กระบวนการที่ทำให้เกิดสิ่งมีชีวิตตัวใหม่ขึ้นมาจากสิ่งมีชีวิตชนิดเดียวกัน
โดยที่สิ่งมีชีวิตรุ่นใหม่ที่เกิดขึ้นจะทดแทนสิ่งมีชีวิตรุ่นเก่าที่ตายไป
ทำให้สิ่งมีชีวิตเหลือรอดอยู่ได้โดยไม่สูญพันธุ์ การสืบพันธุ์มี 2 วิธี
คือการสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ และการสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ
